wirarün

De Wikcionario, el diccionario libre

Mapuche[editar]

wirarün
pronunciación (AFI) [wi.ɹaˈɹɨn]
grafías alternativas wirarvn1
variantes ürarün

Etimología[editar]

Si puedes, incorpórala: ver cómo

Verbo[editar]

1
Gritar.

Conjugación[editar]

Raíz: wirarü-
Formas no finitas
-n -lu -am
wirarün wirarülu wirarüam
-n con negación -lu con negación -am con negación
wirarünun wirarünulu wirarünuam
-wma -el -yüm
wirarüwma wirarüel wirarüyüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
wirarünuwma wirarünuel wirarünuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo wirarün wirarüymi wirarüy wirarüyu wirarüymu wirarüy engu, wirarüyngu wirarüiñ wirarüymün wirarüy engün, wirarüyngün
Negativo wirarülan wirarülaymi wirarülay wirarülayu wirarülaymu wirarülay engu, wirarülayngu wirarülaiñ wirarülaymün wirarülay engün, wirarülayngün
Futuro Afirmativo wirarüan wirarüaymi wirarüay wirarüayu wirarüaymu wirarüay engu, wirarüayngu wirarüaiñ wirarüaymün wirarüay engün, wirarüayngün
Negativo wirarülayan wirarülayaymi wirarülayay wirarülayayu wirarülayaymu wirarülayay engu, wirarülayayngu wirarülayaiñ wirarülayaymün wirarülayay engün, wirarülayayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo wirarüli wirarülmi wirarüle wirarüliyu wirarülmu wirarüle engu, wirarüleyengu wirarüliyiñ wirarülmün wirarüle engün, wirarüleyengün
Negativo wirarünuli wirarünulmi wirarünule wirarünuliyu wirarünulmu wirarünule engu, wirarünuleyengu wirarünuliyiñ wirarünulmün wirarünule engün, wirarünuleyengün
Futuro Afirmativo wirarüali wirarüalmi wirarüale wirarüaliyu wirarüalmu wirarüale engu, wirarüaleyengu wirarüaliyiñ wirarüalmün wirarüale engün, wirarüaleyengün
Negativo wirarünuali wirarünualmi wirarünuale wirarünualiyu wirarünualmu wirarünuale engu, wirarünualeyengu wirarünualiñ wirarünualmün wirarünuale engün, wirarünualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo wirarüchi wirarünge wirarüpe wirarüayu wirarümu wirarüpe engu, wirarüpeyengu wirarüaiñ wirarümün wirarüpe engün, wirarüpeyengün
Negativo wirarükilchi, wirarükinulchi, wirarükili wirarükilnge, wirarükinulnge, wirarükilmi wirarükilpe, wirarükinulpe, wirarükile wirarükiliyu, wirarükinuliyu, wirarülayayu wirarükilmu, wirarükinulmu wirarükilpe engu, wirarükilpeyengu, wirarükinulpe engu, wirarükinulpey wirarükiliyiñ, wirarükinuliyiñ, wirarülayaiñ wirarükilmün, wirarükinulmün wirarükilpe engün, wirarükilpeyengün, wirarükinulpe engün, wirarükinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones


Raíz: wirar-
Formas no finitas
-n -lu -am
wirarün wirarlu wiraram
-n con negación -lu con negación -am con negación
wirarnun wirarnulu wirarnuam
-wma -el -yüm
wiraruma wirarel wiraryüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
wirarnuwma wirarnuel wirarnuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo wirarün wirarimi wirari wirariyu wirarimu wirari engu, wiraringu wirariñ wirarimün wirari engün, wiraringün
Negativo wirarlan wirarlaymi wirarlay wirarlayu wirarlaymu wirarlay engu, wirarlayngu wirarlaiñ wirarlaymün wirarlay engün, wirarlayngün
Futuro Afirmativo wiraran wiraraymi wiraray wirarayu wiraraymu wiraray engu, wirarayngu wiraraiñ wiraraymün wiraray engün, wirarayngün
Negativo wirarlayan wirarlayaymi wirarlayay wirarlayayu wirarlayaymu wirarlayay engu, wirarlayayngu wirarlayaiñ wirarlayaymün wirarlayay engün, wirarlayayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo wirarli wirarülmi wirarle wirarliyu wirarülmu wirarle engu, wirarleyengu wirarliyiñ wirarülmün wirarle engün, wirarleyengün
Negativo wirarnuli wirarnulmi wirarnule wirarnuliyu wirarnulmu wirarnule engu, wirarnuleyengu wirarnuliyiñ wirarnulmün wirarnule engün, wirarnuleyengün
Futuro Afirmativo wirarali wiraralmi wirarale wiraraliyu wiraralmu wirarale engu, wiraraleyengu wiraraliyiñ wiraralmün wirarale engün, wiraraleyengün
Negativo wirarnuali wirarnualmi wirarnuale wirarnualiyu wirarnualmu wirarnuale engu, wirarnualeyengu wirarnualiñ wirarnualmün wirarnuale engün, wirarnualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo wirarchi wirarnge wirarpe wirarayu wirarmu wirarpe engu, wirarpeyengu wiraraiñ wirarmün wirarpe engün, wirarpeyengün
Negativo wirarkilchi, wirarkinulchi, wirarkili wirarkilnge, wirarkinulnge, wirarkilmi wirarkilpe, wirarkinulpe, wirarkile wirarkiliyu, wirarkinuliyu, wirarlayayu wirarkilmu, wirarkinulmu wirarkilpe engu, wirarkilpeyengu, wirarkinulpe engu, wirarkinulpey wirarkiliyiñ, wirarkinuliyiñ, wirarlayaiñ wirarkilmün, wirarkinulmün wirarkilpe engün, wirarkilpeyengün, wirarkinulpe engün, wirarkinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones

Referencias y notas[editar]

  1. grafemario Azümchefe