Diferencia entre revisiones de «ḻangümün»
Contenido eliminado Contenido añadido
m argumento duplicado |
{{ucf}} → {{plm}}; conversión a la nueva estructura; normalizando niveles de títulos; añadiendo sección: Referencias y notas; {{pronunciación}}, {{grafía alternativa}} → {{pron-graf}}; códigos de idioma |
||
Línea 1: | Línea 1: | ||
== {{lengua|arn}} == |
|||
{{ARN-ES|<u>l</u>angümün}} |
|||
{{pron-graf|leng=arn|alt=<u>l</u>angümün|fone=ļa.ŋəˈmɨn|fone2=la.ŋəˈmɨn|g=bagvmvn|gnota=grafemario Raguileo|g2=lhagümün|gnota2=grafemario Azümchefe}} |
|||
=== Etimología === |
|||
{{pronunciación|[ ļa.ŋəˈmɨn ] o [ la.ŋəˈmɨn ]}} |
|||
{{etimología2|de ''[[ḻan]]'', "[[morir]]" y el sufijo causativo ''[[-üm]]'', con cambio de la raíz verbal.}} |
{{etimología2|leng=arn|de ''[[ḻan]]'', "[[morir]]" y el sufijo causativo ''[[-üm]]'', con cambio de la raíz verbal.}} |
||
{{grafía alternativa|bagvmvn|nota1=grafemario Raguileo|lhagümün|nota2=grafemario Azümchefe|leng=arn}} |
|||
===Verbo transitivo=== |
=== Verbo transitivo === |
||
;1: {{ |
;1: {{plm|matar}}, [[asesinar]]. |
||
=== |
=== Conjugación === |
||
{{arn.v.conj.reg|ḻangü|m}} |
{{arn.v.conj.reg|ḻangü|m}} |
||
Línea 14: | Línea 14: | ||
[[Categoría:ARN:Alfabeto Unificado]] |
[[Categoría:ARN:Alfabeto Unificado]] |
||
[[Categoría:ARN:Palabras formadas por sufijación]][[Categoría:ARN:Palabras con el sufijo -m]] |
[[Categoría:ARN:Palabras formadas por sufijación]][[Categoría:ARN:Palabras con el sufijo -m]] |
||
== Referencias y notas == |
|||
<references /> |
Revisión del 19:42 28 sep 2015
Mapuche
langümün | |
pronunciación (AFI) | [ļa.ŋəˈmɨn] [la.ŋəˈmɨn] |
grafías alternativas | bagvmvn1, lhagümün2 |
Etimología
De ḻan, "morir" y el sufijo causativo -üm, con cambio de la raíz verbal.
Verbo transitivo
Conjugación
Formas no finitas | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
-n | -lu | -am | ||||||||
ḻangümün | ḻangümlu | ḻangümam | ||||||||
-n con negación | -lu con negación | -am con negación | ||||||||
ḻangümnun | ḻangümnulu | ḻangümnuam | ||||||||
-wma | -el | -yüm | ||||||||
ḻangümuma | ḻangümel | ḻangümyüm | ||||||||
-wma con negación | -el con negación | -yüm con negación | ||||||||
ḻangümnuwma | ḻangümnuel | ḻangümnuyüm | ||||||||
Formas finitas | ||||||||||
número | singular | dual | plural | |||||||
persona | primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera | |
Modo real | iñche | eymi | fey | iñchiw | eymu | fey engu* | iñchiñ | eymün | fey engün* | |
No futuro | Afirmativo | ḻangümün | ḻangümimi | ḻangümi | ḻangümiyu | ḻangümimu | ḻangümi engu, ḻangümingu | ḻangümiñ | ḻangümimün | ḻangümi engün, ḻangümingün |
Negativo | ḻangümlan | ḻangümlaymi | ḻangümlay | ḻangümlayu | ḻangümlaymu | ḻangümlay engu, ḻangümlayngu | ḻangümlaiñ | ḻangümlaymün | ḻangümlay engün, ḻangümlayngün | |
Futuro | Afirmativo | ḻangüman | ḻangümaymi | ḻangümay | ḻangümayu | ḻangümaymu | ḻangümay engu, ḻangümayngu | ḻangümaiñ | ḻangümaymün | ḻangümay engün, ḻangümayngün |
Negativo | ḻangümlayan | ḻangümlayaymi | ḻangümlayay | ḻangümlayayu | ḻangümlayaymu | ḻangümlayay engu, ḻangümlayayngu | ḻangümlayaiñ | ḻangümlayaymün | ḻangümlayay engün, ḻangümlayayngün | |
Modo hipotético | iñche | eymi | fey | iñchiw | eymu | fey engu* | iñchiñ | eymün | fey engün* | |
No futuro | Afirmativo | ḻangümli | ḻangümülmi | ḻangümle | ḻangümliyu | ḻangümülmu | ḻangümle engu, ḻangümleyengu | ḻangümliyiñ | ḻangümülmün | ḻangümle engün, ḻangümleyengün |
Negativo | ḻangümnuli | ḻangümnulmi | ḻangümnule | ḻangümnuliyu | ḻangümnulmu | ḻangümnule engu, ḻangümnuleyengu | ḻangümnuliyiñ | ḻangümnulmün | ḻangümnule engün, ḻangümnuleyengün | |
Futuro | Afirmativo | ḻangümali | ḻangümalmi | ḻangümale | ḻangümaliyu | ḻangümalmu | ḻangümale engu, ḻangümaleyengu | ḻangümaliyiñ | ḻangümalmün | ḻangümale engün, ḻangümaleyengün |
Negativo | ḻangümnuali | ḻangümnualmi | ḻangümnuale | ḻangümnualiyu | ḻangümnualmu | ḻangümnuale engu, ḻangümnualeyengu | ḻangümnualiñ | ḻangümnualmün | ḻangümnuale engün, ḻangümnualeyengün | |
Modo volitivo | iñche | eymi | fey | iñchiw | eymu | fey engu* | iñchiñ | eymün | fey engün* | |
Afirmativo | ḻangümchi | ḻangümnge | ḻangümpe | ḻangümayu | ḻangümmu | ḻangümpe engu, ḻangümpeyengu | ḻangümaiñ | ḻangümmün | ḻangümpe engün, ḻangümpeyengün | |
Negativo | ḻangümkilchi, ḻangümkinulchi, ḻangümkili | ḻangümkilnge, ḻangümkinulnge, ḻangümkilmi | ḻangümkilpe, ḻangümkinulpe, ḻangümkile | ḻangümkiliyu, ḻangümkinuliyu, ḻangümlayayu | ḻangümkilmu, ḻangümkinulmu | ḻangümkilpe engu, ḻangümkilpeyengu, ḻangümkinulpe engu, ḻangümkinulpey | ḻangümkiliyiñ, ḻangümkinuliyiñ, ḻangümlayaiñ | ḻangümkilmün, ḻangümkinulmün | ḻangümkilpe engün, ḻangümkilpeyengün, ḻangümkinulpe engün, ḻangümkinulpeyengün | |
* También se usan fey y sus conjugaciones |