allkütun

De Wikcionario, el diccionario libre

Mapuche[editar]

allkütun
pronunciación (AFI) [aʎ.kəˈtun]
grafías alternativas ajkvtun1

Etimología[editar]

De allkün, "oír" y el sufijo -tu.

Verbo[editar]

1
Escuchar, oír.

Conjugación[editar]

Raíz: allkütu-
Formas no finitas
-n -lu -am
allkütun allkütulu allkütuam
-n con negación -lu con negación -am con negación
allkütunun allkütunulu allkütunuam
-wma -el -yüm
allkütuwma allkütuel allkütuyüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
allkütunuwma allkütunuel allkütunuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo allkütun allkütuymi allkütuy allkütuyu allkütuymu allkütuy engu, allkütuyngu allkütuiñ allkütuymün allkütuy engün, allkütuyngün
Negativo allkütulan allkütulaymi allkütulay allkütulayu allkütulaymu allkütulay engu, allkütulayngu allkütulaiñ allkütulaymün allkütulay engün, allkütulayngün
Futuro Afirmativo allkütuan allkütuaymi allkütuay allkütuayu allkütuaymu allkütuay engu, allkütuayngu allkütuaiñ allkütuaymün allkütuay engün, allkütuayngün
Negativo allkütulayan allkütulayaymi allkütulayay allkütulayayu allkütulayaymu allkütulayay engu, allkütulayayngu allkütulayaiñ allkütulayaymün allkütulayay engün, allkütulayayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo allkütuli allkütulmi allkütule allkütuliyu allkütulmu allkütule engu, allkütuleyengu allkütuliyiñ allkütulmün allkütule engün, allkütuleyengün
Negativo allkütunuli allkütunulmi allkütunule allkütunuliyu allkütunulmu allkütunule engu, allkütunuleyengu allkütunuliyiñ allkütunulmün allkütunule engün, allkütunuleyengün
Futuro Afirmativo allkütuali allkütualmi allkütuale allkütualiyu allkütualmu allkütuale engu, allkütualeyengu allkütualiyiñ allkütualmün allkütuale engün, allkütualeyengün
Negativo allkütunuali allkütunualmi allkütunuale allkütunualiyu allkütunualmu allkütunuale engu, allkütunualeyengu allkütunualiñ allkütunualmün allkütunuale engün, allkütunualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo allkütuchi allkütunge allkütupe allkütuayu allkütumu allkütupe engu, allkütupeyengu allkütuaiñ allkütumün allkütupe engün, allkütupeyengün
Negativo allkütukilchi, allkütukinulchi, allkütukili allkütukilnge, allkütukinulnge, allkütukilmi allkütukilpe, allkütukinulpe, allkütukile allkütukiliyu, allkütukinuliyu, allkütulayayu allkütukilmu, allkütukinulmu allkütukilpe engu, allkütukilpeyengu, allkütukinulpe engu, allkütukinulpey allkütukiliyiñ, allkütukinuliyiñ, allkütulayaiñ allkütukilmün, allkütukinulmün allkütukilpe engün, allkütukilpeyengün, allkütukinulpe engün, allkütukinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones

Referencias y notas[editar]

  1. grafemario Raguileo