awkan

De Wikcionario, el diccionario libre

Mapuche[editar]

awkan
pronunciación (AFI) [awˈkan]

Etimología[editar]

De awka "rebelde", a su vez del quechua awk'a, "enemigo".

Verbo[editar]

1
Rebelarse.
2
Guerrear.

Sustantivo inanimado[editar]

Singular, dual y plural
awkan
3
Rebelión.
4
Guerra.

Conjugación[editar]

Raíz: awka-
Formas no finitas
-n -lu -am
awkan awkalu awkayam
-n con negación -lu con negación -am con negación
awkanun awkanulu awkanuam
-wma -el -yüm
awkawma awkael awkayüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
awkanuwma awkanuel awkanuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo awkan awkaymi awkay awkayu awkaymu awkay engu, awkayngu awkaiñ awkaymün awkay engün, awkayngün
Negativo awkalan awkalaymi awkalay awkalayu awkalaymu awkalay engu, awkalayngu awkalaiñ awkalaymün awkalay engün, awkalayngün
Futuro Afirmativo awkayan awkayaymi awkayay awkayayu awkayaymu awkayay engu, awkayayngu awkayaiñ awkayaymün awkayay engün, awkayayngün
Negativo awkalayan awkalayaymi awkalayay awkalayayu awkalayaymu awkalayay engu, awkalayayngu awkalayaiñ awkalayaymün awkalayay engün, awkalayayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo awkali awkalmi awkale awkaliyu awkalmu awkale engu, awkaleyengu awkaliyiñ awkalmün awkale engün, awkaleyengün
Negativo awkanuli awkanulmi awkanule awkanuliyu awkanulmu awkanule engu, awkanuleyengu awkanuliyiñ awkanulmün awkanule engün, awkanuleyengün
Futuro Afirmativo awkayali awkayalmi awkayale awkayaliyu awkayalmu awkayale engu, awkayaleyengu awkayaliyiñ awkayalmün awkayale engün, awkayaleyengün
Negativo awkanuali awkanualmi awkanuale awkanualiyu awkanualmu awkanuale engu, awkanualeyengu awkanualiñ awkanualmün awkanuale engün, awkanualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo awkachi awkange awkape awkayayu awkamu awkape engu, awkapeyengu awkayaiñ awkamün awkape engün, awkapeyengün
Negativo awkakilchi, awkakinulchi, awkakili awkakilnge, awkakinulnge, awkakilmi awkakilpe, awkakinulpe, awkakile awkakiliyu, awkakinuliyu, awkalayayu awkakilmu, awkakinulmu awkakilpe engu, awkakilpeyengu, awkakinulpe engu, awkakinulpey awkakiliyiñ, awkakinuliyiñ, awkalayaiñ awkakilmün, awkakinulmün awkakilpe engün, awkakilpeyengün, awkakinulpe engün, awkakinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones


Referencias y notas[editar]