elün

De Wikcionario, el diccionario libre

Mapuche[editar]

elün
central (AFI) [e.lɨn]
periférico (AFI) [e.lɨn]
chesüngun (AFI) [e.lɨn]
silabación e-lün

Etimología[editar]

Si puedes, incorpórala: ver cómo.

Verbo transitivo[editar]

1
Poner.
2
Dejar.
3
Dar sepultura.
4
Dejar fuera de uso.
5
Crear.

Conjugación[editar]

Raíz: el-
Formas no finitas
-n -lu -am
elün el-lu elam
-n con negación -lu con negación -am con negación
elnun elnulu elnuam
-wma -el -yüm
eluma elel elyüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
elnuwma elnuel elnuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo elün elimi eli eliyu elimu eli engu, elingu eliñ elimün eli engün, elingün
Negativo el-lan el-laymi el-lay el-layu el-laymu el-lay engu, el-layngu el-laiñ el-laymün el-lay engün, el-layngün
Futuro Afirmativo elan elaymi elay elayu elaymu elay engu, elayngu elaiñ elaymün elay engün, elayngün
Negativo el-layan el-layaymi el-layay el-layayu el-layaymu el-layay engu, el-layayngu el-layaiñ el-layaymün el-layay engün, el-layayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo el-li elülmi el-le el-liyu elülmu el-le engu, el-leyengu el-liyiñ elülmün el-le engün, el-leyengün
Negativo elnuli elnulmi elnule elnuliyu elnulmu elnule engu, elnuleyengu elnuliyiñ elnulmün elnule engün, elnuleyengün
Futuro Afirmativo elali elalmi elale elaliyu elalmu elale engu, elaleyengu elaliyiñ elalmün elale engün, elaleyengün
Negativo elnuali elnualmi elnuale elnualiyu elnualmu elnuale engu, elnualeyengu elnualiñ elnualmün elnuale engün, elnualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo elchi elnge elpe elayu elmu elpe engu, elpeyengu elaiñ elmün elpe engün, elpeyengün
Negativo elkilchi, elkinulchi, elkili elkilnge, elkinulnge, elkilmi elkilpe, elkinulpe, elkile elkiliyu, elkinuliyu, el-layayu elkilmu, elkinulmu elkilpe engu, elkilpeyengu, elkinulpe engu, elkinulpey elkiliyiñ, elkinuliyiñ, el-layaiñ elkilmün, elkinulmün elkilpe engün, elkilpeyengün, elkinulpe engün, elkinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones

Referencias y notas[editar]