ootsʼ
(Redirigido desde «oots'»)
Maya yucateco[editar]
ootsʼ | |
pronunciación | falta agregar |
grafías alternativas | oots' |
Etimología[editar]
Si puedes, incorpórala: ver cómo.
Sustantivo[editar]
Verbo transitivo[editar]
Conjugación[editar]
Voz activa | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
número | singular | plural | ||||
persona | primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera |
Modo indicativo | ||||||
Incompletivo | kin wotsʼik | ka wotsʼik | ku yotsʼik | k otsʼik | ka wotsʼikeʼex | ku yotsʼikoʼob |
Completivo | tin wotsʼaj | ta wotsʼaj | tu yotsʼaj | t k otsʼaj | ta wotsʼajeʼex | tu yotsʼajoʼob |
Resultativo | in wotsʼmaj | a wotsʼmaj | u yotsʼmaj | k otsʼmaj | a wotsʼmajeʼex | u yotsʼmajoʼob |
Modo subjuntivo | ka in wotsʼej * | ka a wotsʼej * | ka u yotsʼej * | ka k otsʼej * | ka a wotsʼeʼex | ka u yotsʼoʼob |
Modo imperativo | - | otsʼej * | - | - | otsʼeʼex | - |
Voz pasiva | ||||||
Modo indicativo | ||||||
Incompletivo | kin woʼotsʼol | ka woʼotsʼol | ku yoʼotsʼol | k oʼotsʼol | ka woʼotsʼoleʼex | ku yoʼotsʼoloʼob |
Completivo | (j-)oʼotsʼen | (j-)oʼotsʼech | (j-)oʼotsʼij * | (j-)oʼotsʼoʼon | (j-)oʼotsʼeʼex | (j-)oʼotsʼoʼob |
Resultativo | otsʼaʼanen | otsʼaʼanech | otsʼaʼan | otsʼaʼanoʼon | otsʼaʼaneʼex | otsʼaʼanoʼob |
Modo subjuntivo | ka oʼotsʼoken | ka oʼotsʼokech | ka oʼotsʼok | ka oʼotsʼokoʼon | ka oʼotsʼokeʼex | ka oʼotsʼokoʼob |
* Los sufijos -ej/-ij se eliminan en posición no terminal. |
Referencias y notas[editar]
- ↑ Bastarrachea, Juan R.; Ermilo Yah Pech, Fidencio Briceño Chel (1992). Diccionario Básico Español-Maya-Español. Mérida, México: Maldonado Editores. «OOTS’»
- ↑ Yoshida, Shigeto (2009). Diccionario de la conjugación de verbos en el maya yucateco actual. Sendai: Tohoku University, p. 60. «OTS’»