tun
Apariencia
| tun | |
| pronunciación (AFI) | [ˈtuːn] ⓘ [ˈtuːn] ⓘ |
Etimología
[editar]Verbo pronominal
[editar]- 1
- Pasar, (acaecer).
- Ejemplo:
Es tut sich etwas.→ Algo pasa.
- Ejemplo:
Verbo transitivo
[editar]- 2
- Hacer.
Verbo transitivo
[editar]- 3
- Poner.
- Uso: coloquial.
- Ejemplo:
Tu es in den Schrank.→ Ponlo en el armario.
Conjugación
[editar]Conjugación de tun paradigma: tun auxiliar: haben (débil, irregular) [▲▼]
| Formas no personales (verboides) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Infinitivo | tun | |||||
| Participio presente | tuend | |||||
| Participio pretérito | getan | |||||
| Zu-infinitivo | ― | |||||
| Formas personales | ||||||
| Modo indicativo | ||||||
| ich | du | er, sie, es | wir | ihr | sie | |
| Presente | tue | tust | tut | tun | tut | tun |
| Pretérito | tat | tatest, tatst | tat | taten | tatet | taten |
| Modo subjuntivo | ||||||
| ich | du | er, sie, es | wir | ihr | sie | |
| Presente (1) | tue | tuest | tue | tuen | tuet | tuen |
| Pretérito (2) | täte | tätest | täte | täten | tätet | täten |
| Modo imperativo | ||||||
| ― | (du) | ― | (wir) | (ihr) | (Sie) | |
| Presente | ― | tu, tue | ― | tun | tut | tun |
| Leyenda: † arcaico, x no normativo, R raro, L literario, PART se usa más como participio, ADJ se usa más como adjetivo, ■ cambio ortográfico, ■ irregularidad | ||||||
Parte de la Lista Swadesh.
| tun | |
| pronunciación (AFI) | [ˈtun] |
Etimología
[editar]Si puedes, incorpórala: ver cómo
Verbo
[editar]- Derivado: tunien.
Conjugación
[editar]| Formas no finitas | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| -n | -lu | -am | ||||||||
| tun | tulu | tuam | ||||||||
| -n con negación | -lu con negación | -am con negación | ||||||||
| tunun | tunulu | tunuam | ||||||||
| -wma | -el | -yüm | ||||||||
| tuwma | tuel | tuyüm | ||||||||
| -wma con negación | -el con negación | -yüm con negación | ||||||||
| tunuwma | tunuel | tunuyüm | ||||||||
| Formas finitas | ||||||||||
| número | singular | dual | plural | |||||||
| persona | primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera | |
| Modo real | iñche | eymi | fey | iñchiw | eymu | fey engu* | iñchiñ | eymün | fey engün* | |
| No futuro | Afirmativo | tun | tuymi | tuy | tuyu | tuymu | tuy engu, tuyngu | tuiñ | tuymün | tuy engün, tuyngün |
| Negativo | tulan | tulaymi | tulay | tulayu | tulaymu | tulay engu, tulayngu | tulaiñ | tulaymün | tulay engün, tulayngün | |
| Futuro | Afirmativo | tuan | tuaymi | tuay | tuayu | tuaymu | tuay engu, tuayngu | tuaiñ | tuaymün | tuay engün, tuayngün |
| Negativo | tulayan | tulayaymi | tulayay | tulayayu | tulayaymu | tulayay engu, tulayayngu | tulayaiñ | tulayaymün | tulayay engün, tulayayngün | |
| Modo hipotético | iñche | eymi | fey | iñchiw | eymu | fey engu* | iñchiñ | eymün | fey engün* | |
| No futuro | Afirmativo | tuli | tulmi | tule | tuliyu | tulmu | tule engu, tuleyengu | tuliyiñ | tulmün | tule engün, tuleyengün |
| Negativo | tunuli | tunulmi | tunule | tunuliyu | tunulmu | tunule engu, tunuleyengu | tunuliyiñ | tunulmün | tunule engün, tunuleyengün | |
| Futuro | Afirmativo | tuali | tualmi | tuale | tualiyu | tualmu | tuale engu, tualeyengu | tualiyiñ | tualmün | tuale engün, tualeyengün |
| Negativo | tunuali | tunualmi | tunuale | tunualiyu | tunualmu | tunuale engu, tunualeyengu | tunualiñ | tunualmün | tunuale engün, tunualeyengün | |
| Modo volitivo | iñche | eymi | fey | iñchiw | eymu | fey engu* | iñchiñ | eymün | fey engün* | |
| Afirmativo | tuchi | tunge | tupe | tuayu | tumu | tupe engu, tupeyengu | tuaiñ | tumün | tupe engün, tupeyengün | |
| Negativo | tukilchi, tukinulchi, tukili | tukilnge, tukinulnge, tukilmi | tukilpe, tukinulpe, tukile | tukiliyu, tukinuliyu, tulayayu | tukilmu, tukinulmu | tukilpe engu, tukilpeyengu, tukinulpe engu, tukinulpey | tukiliyiñ, tukinuliyiñ, tulayaiñ | tukilmün, tukinulmün | tukilpe engün, tukilpeyengün, tukinulpe engün, tukinulpeyengün | |
| * También se usan fey y sus conjugaciones | ||||||||||
Yagán
[editar]Parte de la Lista Swadesh.
| tun | |
| pronunciación (AFI) | [ˈtun] |
Etimología
[editar]Si puedes, incorpórala: ver cómo
Sustantivo
[editar]Referencias y notas
[editar]Categorías:
- Wikcionario:Desambiguación
- Alemán
- DE:Palabras provenientes del alemán antiguo
- DE:Verbos pronominales
- DE:Verbos
- DE:Verbos transitivos
- DE:Términos coloquiales
- DE:Verbos irregulares
- DE:Verbos débiles
- DE:Verbos del paradigma tun
- Mapuche
- ARN:Alfabeto Unificado
- ARN:Grafemario Azümchefe
- ARN:Grafemario Raguileo
- ARN:Lista Swadesh
- ARN:Verbos
- Yagán
- YAG:Lista Swadesh
- YAG:Sustantivos
- YAG:Anatomía