anümün

De Wikcionario, el diccionario libre

Mapuche (Alfabeto Unificado, Grafemario Azümchefe)[editar]

anümün
pronunciación (AFI) [a.nɘˈmɨn]
grafías alternativas anvmvn1

Etimología[editar]

De anün ("sentarse") y el sufijo -m.

Verbo[editar]

1
Sentar, asentar.

Conjugación[editar]

Raíz: anüm-
Formas no finitas
-n -lu -am
anümün anümlu anümam
-n con negación -lu con negación -am con negación
anümnun anümnulu anümnuam
-wma -el -yüm
anümuma anümel anümyüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
anümnuwma anümnuel anümnuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo anümün anümimi anümi anümiyu anümimu anümi engu, anümingu anümiñ anümimün anümi engün, anümingün
Negativo anümlan anümlaymi anümlay anümlayu anümlaymu anümlay engu, anümlayngu anümlaiñ anümlaymün anümlay engün, anümlayngün
Futuro Afirmativo anüman anümaymi anümay anümayu anümaymu anümay engu, anümayngu anümaiñ anümaymün anümay engün, anümayngün
Negativo anümlayan anümlayaymi anümlayay anümlayayu anümlayaymu anümlayay engu, anümlayayngu anümlayaiñ anümlayaymün anümlayay engün, anümlayayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo anümli anümülmi anümle anümliyu anümülmu anümle engu, anümleyengu anümliyiñ anümülmün anümle engün, anümleyengün
Negativo anümnuli anümnulmi anümnule anümnuliyu anümnulmu anümnule engu, anümnuleyengu anümnuliyiñ anümnulmün anümnule engün, anümnuleyengün
Futuro Afirmativo anümali anümalmi anümale anümaliyu anümalmu anümale engu, anümaleyengu anümaliyiñ anümalmün anümale engün, anümaleyengün
Negativo anümnuali anümnualmi anümnuale anümnualiyu anümnualmu anümnuale engu, anümnualeyengu anümnualiñ anümnualmün anümnuale engün, anümnualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo anümchi anümnge anümpe anümayu anümmu anümpe engu, anümpeyengu anümaiñ anümmün anümpe engün, anümpeyengün
Negativo anümkilchi, anümkinulchi, anümkili anümkilnge, anümkinulnge, anümkilmi anümkilpe, anümkinulpe, anümkile anümkiliyu, anümkinuliyu, anümlayayu anümkilmu, anümkinulmu anümkilpe engu, anümkilpeyengu, anümkinulpe engu, anümkinulpey anümkiliyiñ, anümkinuliyiñ, anümlayaiñ anümkilmün, anümkinulmün anümkilpe engün, anümkilpeyengün, anümkinulpe engün, anümkinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones


Referencias y notas[editar]

  1. grafemario Raguileo