amun

De Wikcionario, el diccionario libre

Mapuche[editar]

amun
pronunciación (AFI) [aˈmun]

Etimología[editar]

Si puedes, incorpórala: ver cómo

Verbo[editar]

1
Ir, irse.

Conjugación[editar]

Alfabeto unificado[editar]

Raíz: amu-
Formas no finitas
-n -lu -am
amun amulu amuam
-n con negación -lu con negación -am con negación
amunun amunulu amunuam
-wma -el -yüm
amuwma amuel amuyüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
amunuwma amunuel amunuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo amun amuymi amuy amuyu amuymu amuy engu, amuyngu amuiñ amuymün amuy engün, amuyngün
Negativo amulan amulaymi amulay amulayu amulaymu amulay engu, amulayngu amulaiñ amulaymün amulay engün, amulayngün
Futuro Afirmativo amuan amuaymi amuay amuayu amuaymu amuay engu, amuayngu amuaiñ amuaymün amuay engün, amuayngün
Negativo amulayan amulayaymi amulayay amulayayu amulayaymu amulayay engu, amulayayngu amulayaiñ amulayaymün amulayay engün, amulayayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo amuli amulmi amule amuliyu amulmu amule engu, amuleyengu amuliyiñ amulmün amule engün, amuleyengün
Negativo amunuli amunulmi amunule amunuliyu amunulmu amunule engu, amunuleyengu amunuliyiñ amunulmün amunule engün, amunuleyengün
Futuro Afirmativo amuali amualmi amuale amualiyu amualmu amuale engu, amualeyengu amualiyiñ amualmün amuale engün, amualeyengün
Negativo amunuali amunualmi amunuale amunualiyu amunualmu amunuale engu, amunualeyengu amunualiñ amunualmün amunuale engün, amunualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo amuchi amunge amupe amuayu amumu amupe engu, amupeyengu amuaiñ amumün amupe engün, amupeyengün
Negativo amukilchi, amukinulchi, amukili amukilnge, amukinulnge, amukilmi amukilpe, amukinulpe, amukile amukiliyu, amukinuliyu, amulayayu amukilmu, amukinulmu amukilpe engu, amukilpeyengu, amukinulpe engu, amukinulpey amukiliyiñ, amukinuliyiñ, amulayaiñ amukilmün, amukinulmün amukilpe engün, amukilpeyengün, amukinulpe engün, amukinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones


Grafemario raguileo[editar]


Referencias y notas[editar]

Berretta, Marta; Cañumil, Dario & Cañumil, Tulio (2008) Mapucezugun-wigkazugun pici hemvlcijka (Pequeño diccionario castellano-mapuche). Florencio Varela: Agrupación Mapuche Wixaleyiñ.