Ir al contenido

elun

De Wikcionario, el diccionario libre

Mapuche (Alfabeto Unificado, Grafemario Azümchefe, Grafemario Raguileo)

[editar]

Parte de la Lista Swadesh.

elun
pronunciación (AFI) [eˈlun]
parónimos elün

Etimología

[editar]

Si puedes, incorpórala: ver cómo

Verbo

[editar]
1
Dar algo a alguien.
  • Uso: en las formas finitas, es obligatorio indicar en el verbo a los participantes.

Conjugación

[editar]
Raíz: elu-
Formas no finitas
-n -lu -am
elun elulu eluam
-n con negación -lu con negación -am con negación
elunun elunulu elunuam
-wma -el -yüm
eluwma eluel eluyüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
elunuwma elunuel elunuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo elun eluymieluy eluyu eluymueluy engu, eluyngu eluiñ eluymüneluy engün, eluyngün
Negativo elulan elulaymielulay elulayu elulaymuelulay engu, elulayngu elulaiñ elulaymünelulay engün, elulayngün
Futuro Afirmativo eluan eluaymieluay eluayu eluaymueluay engu, eluayngu eluaiñ eluaymüneluay engün, eluayngün
Negativo elulayan elulayaymielulayay elulayayu elulayaymuelulayay engu, elulayayngu elulayaiñ elulayaymünelulayay engün, elulayayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo eluli elulmielule eluliyu elulmuelule engu, eluleyengu eluliyiñ elulmünelule engün, eluleyengün
Negativo elunuli elunulmielunule elunuliyu elunulmuelunule engu, elunuleyengu elunuliyiñ elunulmünelunule engün, elunuleyengün
Futuro Afirmativo eluali elualmieluale elualiyu elualmueluale engu, elualeyengu elualiyiñ elualmüneluale engün, elualeyengün
Negativo elunuali elunualmielunuale elunualiyu elunualmuelunuale engu, elunualeyengu elunualiñ elunualmünelunuale engün, elunualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo eluchi elungeelupe eluayu elumuelupe engu, elupeyengu eluaiñ elumünelupe engün, elupeyengün
Negativo elukilchi, elukinulchi, elukili elukilnge, elukinulnge, elukilmielukilpe, elukinulpe, elukile elukiliyu, elukinuliyu, elulayayu elukilmu, elukinulmuelukilpe engu, elukilpeyengu, elukinulpe engu, elukinulpey elukiliyiñ, elukinuliyiñ, elulayaiñ elukilmün, elukinulmünelukilpe engün, elukilpeyengün, elukinulpe engün, elukinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones

Referencias y notas

[editar]
  • Félix José de Augusta. «elun» en Diccionario Araucano-Español y Español Araucano. Tomo primero. Araucano-Español. Editorial: Universitaria. Santiago, 1916.